Aanloop naar de invoering van het convenant ‘onbedwelmd slachten’
Na de ondertekening van het Convenant ‘onbedwelmd slachten volgens religieuze riten’ in 2012 is veel ondernomen. Het convenant moest verder uitgewerkt worden. Dan gaat het om:
- Advies inwinnen van de wetenschappelijke commissie over de verschillende aspecten van het slachten proces,
- Technische verfijningen moesten aangebracht worden aan kartelmachines maar de plek waar het dier geslacht wordt.
- Vervolgafspraken moesten er worden gemaakt over de slachters en hun training,
- Toezicht op het slachten en hoe ingegrepen wordt als het fout gaat. Ook als het dier te lang onnodig stress en pijn tekenen vertoont.
- Een goede inschatting van de behoefte voor halal vlees in Nederland.
Afgelopen jaren heeft CMO gewerkt om te zorgen dat het convenant uitvoerbaar werd waarbij voldaan werd aan alle voorwaarden van dierenwelzijn en halal slachten. Daarbij hebben alle convenant partners met elkaar optimaal samengewerkt. De lijnen waren kort. Aan de samenwerking met de NIK (Nederlandse Israëlitische Kerkgenootschap) en VSV (Verenigingen Slachthuizen Vleesverwerkende bedrijven) hebben wij goede herinneringen overgehouden. De ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken en Landbouw en de leden van de Wetenschappelijke Commissie hebben ons daarbij goed ondersteund.
Na de nodige verbeteringen hebben wij op 5 juli 2017 de invoering van het convenant ondertekent en per 1 januari 2018 is het ingegaan. De slachthuizen die koosjer of halal willen slachten volgen het convenant. Wat daarbij van belang is dat:
- Het dier zonder stres geleid wordt naar de plek van het slachten,
- Het dier wordt ‘klaargezet’ om te slachten, bij runderen gaat het om dat het dier in de kantelmachine zit en gekanteld wordt,
- De slachter met een sneebeweging de keel doorsneed zodat bloeding op gang kan komen.
- Als het dier (meestal de runderen die zwaar zijn) na 40 seconden nog steeds zijn bewustzijn heeft, wordt het bedwelmd met een schietpen.
Dit slachtingsproces vindt plaats onder permanente toezicht zodat het slachtingsproces voor 100% geborgd wordt.
Het vlees dat op die manier wordt geproduceerd komt in het circuit van halalvlees. Daarmee heeft CMO de moslimconsument in staat gesteld om, als onderdeel van het religieuze leven van moslims, halal te slachten en halalvlees te nuttigen. Met dit convenant wordt ook mogelijk gemaakt dat moslims hun offerdieren hier in Nederland blijven slachten.
Sinds de invoering van het convenant hebben wij de uitvoering van dichtbij gevolgd en met de convenantpartners besproken. De resultaten waren zijn belovend en positief.
Initiatiefwetsvoorstel van PvdD en het rondetafelgesprek Tweede Kamer
Snel na de invoering van het convenant heeft de PvdD een tweede initiatiefwetsvoorstel (16 maart 2018) aan de Tweede Kamer ingediend om ‘onverdoofd slachten’ te verbieden. Dit voorstel moet nog de Tweede Kamer in behandeling worden genomen. De fracties zijn bezig om zich hierop te voorbereiden. Ook omdat het convenant net is ingevoerd, nog geen voldoende kans heeft gekregen om zich te bewijzen en te ontwikkelen, is dit opmerkelijk.
Naar aanleiding van dit wetsvoorstel heeft de Tweede Kamer een rondetafelgesprek georganiseerd en die is gehouden op 25 september 2019. Het rondetafelgesprek bestond uit drie rondes (religieuze gemeenschappen, experts van de praktijk en wetenschappers). In het eerste gedeelte hebben de Kamerleden van de verschillende fracties de vertegenwoordigers van de joodse en islamitische gemeenschap gehoord en bevraagd. Van de kant van het CMO heeft de heer Rasit Bal deelgenomen aan de zitting. Zijn inleidende tekst is hier te vinden. Verder is aan de orde gekomen:
- Als CMO laten wij ons niet leiden door de theologische discussie hierover. Wij weten dat moslims en islamitische geleerden daar verschillende over denken. Wij gaan uit van het feit dat er in Nederland een groot groep moslimgelovigen zijn die halalvlees nuttigen zien als een onderdeel van hun religieus leven. Wij zetten ons in om het mogelijk te maken dat zij hun geloofsovertuiging blijven beleden.
- Wij hebben de overtuiging dat slachten van het dier volgens de islamitische religieuze voorschriften geen ‘extra’ pijn veroorzaakt. Als de halssnede is aangebracht, valt de bloeddruk weg en het dier begint flauw te vallen. Daarna valt het in slaap en wordt nooit meer wakker. In die toestand kan het dan ook geen ‘pijn’ voelen omdat bewustzijn er niet meer werkt.
- Volgens de islamitische voorschriften is het essentieel van belang dat de halssnede de doodsoorzaak moet zijn van sterven van het dier. Als het ‘bedwelmen’ (met een schietpen in de hersenen van het dier) de doodsoorzaak wordt, dan kan er niet worden gesproken dat het dier ‘ritueel geslacht’ is. Dat is dan ook de reden dat ‘halssnede’ vooraf moet gaan op de ‘bedwelming’ die leidt tot dood. Dit geldt niet voor ‘reversibel’ bedwelmen.
- Het dier dat na 40 seconden bedwelmd wordt, blijft ‘halal geslacht’. Ook als het dier bedwelmd wordt met een schietpen in de hersenen. Omdat de aanvang van de dood veroorzaakt is door de halssnede en uitbloeding.
De vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap hebben hun verhaal van ‘koosjer slachten’ gehouden. Mevrouw H. Gelderblom die sprak als lid van OJCM (overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims) heeft haar verhaal ook gehouden namens het CMO. Haar verhaal heeft, in de kringen van moslims, veel waardering ontvangen. Dat is hier te vinden.
Komende maanden gaat de Tweede Kamer zich buigen over het voorstel van PvdD om halal en koosjer slachten te verbieden. Als CMO blijven wij ons inzetten zodat dit verbod niet komt.